zaterdag 13/09 in deSingel tijdens het Theaterfestival

Zowel Rosas met Anne Teresa De Keersmaeker als het Ictus-ensemble zijn in ons cultuurlandschap gevestigde waarden die zeer creatief en avontuurlijk omgaan met kunst. Avant-garde is gelukkig een echte vortex temporum: er zullen altijd kunstenaars zijn die nieuwe paden betreden en zo de spiraal van vernieuwende en originele kunst in ere houden. De spiraal van de tijd zal wel uitwijzen of deze choreografie van De Keersmaeker of de compositie van Gérard Grisey ons overleven en meegenomen worden in de canon van meesterwerken.

De spiraal, vortex of wervelbeweging is natuurlijk een dankbare inspiratie voor zowel een componist als een choreografe. Het gevaar bestaat helaas dat als je een voorstelling volledig baseert op dit ene concept dat het dan bijwijlen eerder vervelend kan worden. De vier delen die afgebakend werden door de muziek konden niet altijd tot het einde boeien, borduurden misschien iets te lang door op een idee, wervelden misschien net niet genoeg.

De voorstelling lag gelukkig ook vaak goed in de bocht. Hoe de dansers antwoordden, voortborduurden op de idee van de muziek aan het begin. Hoe die ene kale danser met zijn leuke gestes en bewegingen ineens versmolt met de pianomuziek en de pianist die terug was komen opdraven uit de donkere coulissen. Hoe een piano mooi vals kan klinken (typisch Grisey om te experimenteren met zulke klanken), of hoe de piano deel gaat uit maken van de dansspiraal. Hebben jullie al eens een piano zien dansen? Hoe de ruimte bespeeld werd door akoestische effecten, kriskrasse duizelende bewegingen, verticale of horizontale lijnen in de dans, hoe zelfs de lichtgeneriek de spiraal van de dans volgde. Hoe de instrumenten louter ademden en rust brachten en tot slot hoe de hand van de dirigent als die van een priester in een laatste lichtbundel gevangen werd. Zo eindigde Vortex Temporum met een mystieke noot.

Bewonderenswaardig dat Anne Teresa De Keersmaeker het aandurft met zulke ‘moeilijke’ muziek aan de slag te gaan. Dit huwelijk is er één met hoogtes en laagtes. Dans en muziek ondervinden hier en daar elkaars beperkingen maar halen gelukkig ook vaak het beste in mekaar naar boven.

about the author: Jan

Prelude Hij speelt muziek die zich afspeelt in een dorpje aan de Maas. Hij hoort een scene op een voetbalplein. De zon schijnt door de regen heen en hij houdt een laatste bal uit het doel. De geuren die uit moeders keuken opstijgen, doen hem hunkeren naar de warmte en liefde van het huis binnen. Rustig en kalm speelt hij de melodie van zijn zus die zingt, het ritme van een kleine broer die met de autootjes speelt, de harmonie van zijn ouders die werken in de tuin. Hij speelt een steeds terugkerend thema van de geur van de boomgaard achter het huis en een wandelende baslijn uit de jeugdbeweging. Hij speelt het majeur eindakkoord en daarna is hij rust. Hij draait het blad om. Fuga Het thema neemt hem mee naar een zorgvuldig geregisseerde onrustbarende wereld. Het contrapunt dringt zich op. Dissonanten wekken herinneringen aan een wespenangel en een nat bed bij het wakker worden op. Met tranen in de ogen herbeleeft hij in de doorwerking het sterven van een grootvader. Een modulatie doet hem schommelen in de donkere wereld tussen pesten en gepest worden. De minder frequente consonanten geven hem slechts even respijt, maar maken het ravijn van de door elkaar kronkelende thema’s van zijn onzekerheid en teleurstellingen nadien des te desastreuzer. Het thema komt een laatste keer allesvernietigend boven alle stemmen uit en hij is onrust. Hij draait het blad om, slikt even, ontspant zijn spieren en herhaalt uit het hoofd enkele passages uit de prelude.